Strona będzie sukcesywnie uzupełniana. Zapraszamy do współredakcji!
Co robić?
Zastęp harcerski staje często przed dylematem: Co robić?
Tak wyobrażał to sobie Pierre Joubert:
Zbiórka! Można i tak!
Tylko co mama powie?
rys. Pierre Joubert
(z Internetu)
Tradycyjne tzw. „zbiórki” wydają się już anachroniczne. Tym bardziej, że zostały „wymyślone” dla młodszych raczej skautów, a w dobrej robocie harcerskiej trzeba unikać podziału na „młodszych” i „starszych” (więcej na ten temat w zakładce „Metoda”).
Podpowiedź sugeruje nam opublikowany w Internecie dowcipny rysunek Piere’a Joubert’a: trzeba sie rozejrzeć wokół siebie, dostrzec potrzeby, ocenić mozliwości i …
podjąć zadanie!
Zadanie – wyzwanie, a nie śmieszną „zbiórkę” z zabawami typu „tosi-tosi-łapci…”!
Ponieważ jednak nie wszyscy muszą, a nawet nie wszyscy mogą robić wszystko, to trzeba zdecydować: co jest domeną harcerskich działań. W HKK określiliśmy swoje główne kierunki.
Program zastępu w HKK ujęty został w pięć podstawowych kierunków działania. Są nimi:
Harce
Turystyka
Służba
Wspólnota
Formacja
Kierunki główne – to znaczy, że mogą doraźnie pojawić się zadania z innych obszarów, ale zadań z głównych kierunków nie może zabraknąć, jeśli chcemy, by zastęp był zespołem harcerskim.
W kolejnych zakładkach „Programu” przedstawiamy nasze doświadczenia z wybranych zadań w poszczególnych kierunkach. Do współudziału, a właściwie do współtworzenia kolejnych – zapraszamy wszystkich, których nasz pomysł na siebie zainteresuje.
Harce
W kierunku HARCE harcerz wykorzystuje swoje umiejętności z zakresu technik harcowych (sprawności). Są nimi:
MUSZTRA *** ATLETYKA TERENOWA *** TERENOZNAWSTWO ***
STRZELECTWO *** PIONIERKA *** SURVIVAL *** ŁĄCZNOŚĆ ***
SYGNALIZACJA *** SAMARYTANKA *** SAMOOBRONA *** TAKTYKA
Zakres treści powyższych technik (sprawności) poznaj na odrębnych zakładkach – linki powyżej lub z głównego MENU.
Program pierwszych dziewięciu sprawności (technik harcowych) stanowi program podstawowego wyszkolenia polowego harcerza. Na każdy z trzech pierwszych stopni harcerz poszerza swoje umiejętności z każdej sprawności. Ostatnia z technik – TAKTYKA wymaga praktycznego wykorzystania wszystkich sprawności w trakcie ćwiczeń polowych. Umiejętności ujęte w programie sprawności harcowych są przydatne również w realizacji pozostałych kierunków – zwłaszcza w TURYSTYCE, ale także w SŁUŻBIE.
Turystyka
TURYSTYKA, to obok przysposobienia wojskowego najstarszy i najpowszechniejszy kierunek harcerskiego działania. Od swoich początków polscy skauci, zainspirowani wzorem starszego o kilkadziesiąt lat ruchu krajoznawczego, wyruszali na bliższe lub dalsze wyprawy umilając je sobie coraz liczniejszymi piosenkami:
„Z miejsca na miejsce, z wiatrem wtór, do Dniestru fal z tatrzańskich gór, wszędzie nas pędzi, wszędzie gna harcerska dola radosna...”. Nie ma już Dniestru w granicach Polski (może, gdy Ukraina pokona wreszcie rosyjskich najeźdźców, będziemy mogli znów powędrować ku malowniczym połoninom Gorganów i Czarnohory i hen, aż po Chocim nad Dniestrem. Na razie możemy „Dniestru fale” zastąpić „morza falami”.
„Jak dobrze nam zdobywać góry i młodą piersią chłonąć wiatr, prężnymi stopy deptać chmury i palce ranić o szczyt Tatr…”
„Dokąd iść, czy do lasów zielonych, za którymi już się budzi dzień, czy nad morze falami spienione, w dzikie góry, w dzikie góry, w ich wilgotny miły cień…„
Turystyka, taka ambitna z plecakiem i z tarpem, by spać gdzieś pod świerkami, to:
WYPRAWY w teren *** KRAJOZNAWSTWO – by porządnie poznać kraj, a nie tylko go „przedeptać” *** ODZNAKI tzw. turystyki kwalifikowanej
Służba
SŁUŻBA to przede wszystkim gotowość zareagowania czynem na dostrzeżone potrzeby ludzi wokół nas – tych wśród których żyjemy i tych, których spotykamy na szlakach naszej wędrówki; ale to również dbałość o własne środowisko – jego pomieszczenia i sprzęt; to także wszelkie funkcje stałe i doraźne w zastępie i w drużynie. Można powiedzieć, że harcerstwo jest służbą, podobnie jak w dorosłym życiu służba żołnierza, policjanta, strażaka, a także lekarza, nauczyciela, kapłana itp.
Na kolejnych zakładkach przyjrzyjmy się bliżej tym różnym rodzajom harcerskiej służby:
HARCERSTWO SŁUŻBĄ *** FUNKCJE JAKO SŁUŻBA *** SŁUŻBA RÓL W ZASTĘPIE *** SŁUŻBA GOSPODARCZA *** SŁUŻBA DYŻURNA OBOZU *** SŁUŻBA WARTOWNICZA OBOZU *** SŁUŻBA BLIŹNIM *** SAMARYTANKA
Wspólnota
Harcerstwo to dziwna struktura społecznego działania:
Z jednej strony, zgodnie z koncepcja założyciela, a zwłaszcza jego polskich kontynuatorów, harcerstwo powinno być strukturą uhierarchizowaną opartą na wewnętrznej karności i wodzowskim (dowódczym) charakterze przełożeństwa (stąd mundury, stopnie, funkcje, instytucja rozkazu).
Z drugiej strony zastęp harcerski to gromada przyjaciół, oparta na nieformalnych więziach, wzajemnym zaufaniu, swobodnym działaniu w zespole.
Która z tych wzajemnie wykluczających się jest prawdziwa?
Obie!
I na tym polega fenomen harcerskiego środowiska. To gromada przyjaciół, którzy w swojej Wielkiej Grze harcerskiego życia przyjmują formę karnego „wojskowego” pododdziału, harmonijnie łącząc wszelkie formalne i nieformalne wzajemne relacje.
Spróbujmy tę specyfikę harcerskiego środowiska rozłożyć na czynniki, by zrozumieć jak można łączyć te pozornie sprzeczne założenia tej unikalnej koncepcji:
STRUKTURA PRACY HARCERSKIEJ *** ŻYCIE ZASTĘPU *** SPECYFIKA ZASTĘPU *** ŚPIEW *** OBRZĘDY *** RUCH HARCERSKI
W harcerskich przygodach nie bójmy się prawdziwych wyzwań, chociaż na prawdziwym spływie górską rzeką każdy z chłopców musi mieć kapok i kask,
a za sobą również odpowiednie przygotowanie.
rys. Pierre Joubert
(z Internetu)